Prokopis Konstanti is a PhD candidate focusing on the molecular analysis of microbial communities, the role of microbes in human physiology and the gut-brain axis in the group of Molecular Ecology at the Laboratory of Microbiology at the Wageningen University (the Netherlands).
Probiotica en prebiotica. Wat is het verschil en waarom is dat belangrijk?
1) Definitie
Probiotica: Worden gedefinieerd als levende micro-organismen die, wanneer ze in voldoende hoeveelheden worden toegediend, een gezondheidsvoordeel opleveren. Gefermenteerde levensmiddelen zoals yoghurt, zuurkool, kombucha, tempeh en kimchi zijn probiotica.
Prebiotica: Zijn een voedingsingrediënt dat niet verteerbaar is, maar de groei en/of activiteit van één of een beperkt aantal bacteriën in de dikke darm stimuleert, en zo de gezondheid verbetert. Prebiotica kunnen worden gezien als de “meststof” voor de zogenaamde “goede” bacteriën, die reeds in onze darmen aanwezig zijn. Zij omvatten vezelrijke voedingsmiddelen zoals cichoreiwortel, aardpeer, peulvruchten, erwten en asperges.
2) Beschrijving
Hoewel probiotica en prebiotica hetzelfde klinken, moeten ze niet met elkaar worden verward omdat ze op verschillende manieren in de darmen werken. Het belangrijkste verschil tussen de twee is dat probiotica levende micro-organismen zijn, terwijl prebiotica voedingsingrediënten zijn die alleen door de darmbacteriën kunnen worden verteerd [1][2].
Onze darmen herbergen triljoenen kleine wezentjes die bekend staan als microben. Deze microben zijn afhankelijk van de voedingsstoffen die ze uit onze voeding halen om te overleven, wat betekent dat wat we eten zal bepalen welke microben in onze darmen aanwezig zullen zijn. Dit is belangrijk, want in onze darmen kunnen zich duizenden verschillende microben bevinden, waarvan sommige heilzaam en andere potentieel schadelijk kunnen zijn. Voor een goede darmwerking is een goed functionerende microbiële gemeenschap, bestaande uit nuttige microben, van essentieel belang. Dus, hoe kunnen we de gunstige microben in onze darmen bevorderen? Het antwoord is de consumptie van zowel probiotica als prebiotica!
Hoe kan ik probiotica en prebiotica binnenkrijgen?
Gefermenteerde voedingsmiddelen zijn een natuurlijke bron van probiotica. Fermentatie is een oude techniek die wordt gebruikt om voedsel te conserveren met behulp van micro-organismen zoals gist of bacteriën die koolhydraten omzetten in zuren en alcohol. Door de productie van deze verbindingen ontstaat een omgeving waarin ziekteverwekkers niet kunnen groeien en het voedsel langer kan worden bewaard. Om dit beter uit te leggen, zullen we yoghurt als voorbeeld nemen. Yoghurt wordt geproduceerd door bacteriën die aan de melk worden toegevoegd, bekend als Lactobacillen. Deze bacteriën fermenteren melklactose en “zetten” dit om in melkzuur, dat yoghurt zijn zure smaak en unieke textuur geeft. Als je yoghurt eet, krijg je dus niet alleen voedingsstoffen binnen zoals eiwitten, koolhydraten en vet, maar ook de probiotische bacteriën die de yoghurt hebben geproduceerd! Hetzelfde proces gebeurt ook met de andere gefermenteerde voedingsmiddelen die natuurlijke bronnen van probiotica zijn, zoals zuurkool, kombucha, tempeh, kimchi, enz.
Prebiotica komen van nature voor in tal van plantaardige voedingsmiddelen die rijk zijn aan vezels, zoals cichoreiwortel, aardpeer, peulvruchten, erwten, asperges, enz. Wij mensen missen de enzymen om deze vezels te verteren, en alleen de bacteriën in onze dikke darm kunnen ze verwerken. In zekere zin zijn prebiotica de “meststof” voor de goede bacteriën die al in onze darmen aanwezig zijn. De consumptie van vezels wordt sterk aanbevolen als onderdeel van een evenwichtige voeding en het is aangetoond dat ze de gezondheid van maag en bloedvaten verbeteren [3].
Naast voeding kunnen probiotica en prebiotica ook worden verkregen uit supplementen die in de handel verkrijgbaar zijn. Probiotische supplementen kunnen één stam microben of een combinatie van microben bevatten, terwijl prebiotische supplementen fermenteerbare vezels bevatten die uit voedingsmiddelen zijn geëxtraheerd.
Moet ik supplementen kopen?
Het houden van een diverse en goed functionerende bacteriegemeenschap in onze darmen is essentieel voor een gezonde darm. Een dieet met fruit, groenten en gefermenteerde voeding kan ons voorzien van voldoende hoeveelheden prebiotica en probiotica om de darmgezondheid te bevorderen zonder de noodzaak om supplementen te kopen. Dus, als je gezond bent is het misschien beter om je geld te besteden aan gezonde voeding dan aan probiotica of prebiotica supplementen.
Tot slot moet u zich ervan bewust zijn dat probiotica en prebiotica weliswaar als veilig worden beschouwd, maar dat ze negatieve effecten kunnen hebben bij mensen met een zwak immuunsysteem, of ze kunnen zelfs interfereren met medicatie. Als u dus overweegt om prebiotica of probiotica te nemen om een specifieke ziekte of aandoening te verbeteren, vraag dan altijd eerst advies aan uw arts.