Voedsel en geestelijke gezondheid

Mentale gezondheid is het gevoel van ‘welzijn’. Met een goede mentale gezondheid kunnen we productief functioneren op het werk, thuis en in de samenleving. Ook kunnen we dan goed omgaan met de stress van het normale leven [1]. U kunt hier meer lezen over mentale gezondheid.

Mentale gezondheid is een belangrijk onderdeel van onze algehele gezondheid. Gezondheid is niet alleen de afwezigheid van ziekte, maar het stelt ons in staat om een lang en productief leven te leiden. We hebben het nodig om onze doelen en ambities te kunnen bereiken.

Mentale gezondheidsproblemen kunnen iemand veel verdriet of leed bezorgen of schade toebrengen. In dat geval spreken we van een psychische aandoening of stoornis. Net als bij elke andere ziekte moet iemand met een psychische stoornis hulp zoeken bij een medisch specialist.

Psychische stoornissen worden ingedeeld in verschillende categorieën op basis van gedragssymptomen en emotionele symptomen. Hieronder staan enkele voorbeelden:

1. Angststoornissen
2. Gedragsstoornissen
3. Eetstoornissen
4. Middelenmisbruik en verslavingen
5. Stemmingsstoornissen
6. Obsessieve-compulsieve stoornissen
7. Persoonlijkheidsstoornissen
8. Psychotische stoornissen
9. Suïcidaal gedrag
10. Trauma- en stress gerelateerde stoornissen

Psychische ziekten zijn gecompliceerd, en kunnen worden veroorzaakt of verergerd door combinaties van factoren. Je kan hierbij denken aan iemands ziekte-familiegeschiedenis, moeilijke perioden in de vroege kinderjaren, genen, sociaaleconomische factoren, omgevingsfactoren, en een ongezonde levensstijl.

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) stijgt het percentage psychische aandoeningen en heeft dit grote gevolgen voor ons sociale leven, het mensenrecht en de economie in alle landen. Het is onduidelijk wat de oorzaak is van de stijging van het aantal psychische aandoeningen. Het kan het gevolg zijn van betere diagnoses van psychische stoornissen, veranderingen in onze omgeving of genen, de vergrijzende wereldbevolking, of economische en politieke spanningen.

Het onderzoek van Eat2beNICE richt zich op impulsiviteit en compulsiviteit. Impulsiviteit is “het handelen vanuit opwelling, in plaats van weloverwogen plannen” [6–7]. Je kunt hier meer lezen over impulsiviteit. Compulsiviteit is “het uitvoeren van dwanghandelingen, die vaak veroorzaakt worden door angstige gedachten en ideeën, die iemand niet meer loslaten” [8]. Je kunt hier meer lezen over compulsiviteit.

Impulsiviteit en compulsiviteit komen voor bij verschillende psychische aandoeningen, waaronder ADHD, bipolaire stoornis, middelenmisbruik, eetstoornis, obsessief-compulsieve stoornis en autisme. Wanneer iemand veel impulsief en compulsief gedrag vertoont, dan kan dit erg schadelijk zijn, aangezien dit gedrag het risico op misdaad, letsel en sterfte vergroot [5].

Hoewel impulsiviteit en compulsiviteit heel verschillend lijken, delen ze een basis van “gebrek aan controle”. Er wordt aangenomen dat vergelijkbare mechanismen in het brein ervoor zorgen dat ons gedrag niet geremd wordt [9]. We weten echter nog heel weinig over hoe we impulsiviteit en compulsiviteit kunnen verminderen of hoe we mensen kunnen beschermen tegen de schadelijke effecten van hun eigen gedrag. Daarom onderzoeken we in het Eat2beNICE onderzoeksconsortium de rol van voeding, sociaaleconomische status en genetica bij het ontwikkelen – en voorkomen – van impulsiviteits- en compulsiviteitsproblemen.

Er zijn veel verschillen tussen mannen en vrouwen, ook in psychiatrische en psychische gedragingen, zoals agressie, criminaliteit, drugsgebruik en gokken. Bij het vergelijken van grote groepen mannen en vrouwen zijn mannen hier iets kwetsbaarder voor dan vrouwen. Mannen zijn gevoeliger voor beloningen, nemen vaker risico’s dan vrouwen, en zijn minder goed in het afremmen van hun gedrag [10].

Omdat mannen vaak meer impulsief en compulsief gedrag vertonen, hebben wetenschappers vooral mannen onderzocht. Daardoor weten we eigenlijk niet zo veel over dit gedrag in vrouwen. Als we meer begrijpen over de biologische verschillen in gedrag tussen mannen en vrouwen, dan helpt dit interventies en therapieën te verbeteren. We weten nog heel weinig over het effect van voedselinname en leefstijl op de verschillen in het gedrag van mannen en vrouwen. Het onderzoek van het Eat2BeNice onderzoeksconsortium richt zich daarom specifiek op de verschillen tussen mannen en vrouwen bij het onderzoeken hoe voeding en leefstijl impulsiviteit en compulsiviteit beïnvloeden.

Er is meer en meer wetenschappelijk bewijs dat voeding en leefstijl grote effecten hebben op mentale gezondheid. Hier kan je meer informatie vinden over gezonde voeding.

Voordat een dieet als behandeling kan worden gebruikt, moet het eerst goed getest worden in klinische onderzoeken. Met het Eat2BeNICE onderzoeksconsortium richten we ons op baanbrekend onderzoek en klinische proeven, waarmee we bewijzen dat er een relatie is tussen voeding, levensstijl en onze mentale gezondheid.